Elke werkgever krijgt er vroeg of laat wel eens mee te maken: werknemers die last hebben van stress, overspannen raken of misschien zelfs wel een burn-out krijgen. Dit heeft niet alleen grote gevolgen voor de werknemer zelf, maar ook voor de productiviteit en sfeer binnen jouw organisatie. Maar wat is stress precies? Wanneer spreken we van overspannenheid? En wanneer kampt een werknemer met een burn-out? In dit blog leggen wij het verschil tussen stress, overspannenheid en een burn-out uit en geven we je tips om het (zoveel mogelijk) te voorkomen binnen jouw organisatie.
In dit blog:
- Wat is stress?
- Wat is overspannenheid?
- Wat is een burn-out?
- Het verschil tussen stress, overspannenheid en een burn-out
Wat is stress?
Iedereen ervaart weleens stress. Het is een natuurlijke reactie van het lichaam op uitdagende of bedreigende situaties. Stress zorgt ervoor dat we alert blijven en adequaat kunnen reageren.
Hoe gek het misschien ook klinkt, kortdurende stress kan zelfs een positief effect hebben. Het helpt namelijk om gefocust te blijven en prestaties te verbeteren. Wanneer stress echter langdurig aanhoudt en onvoldoende wordt afgebouwd, kan dit leiden tot verminderde productiviteit en zelfs gezondheidsklachten.
Aanhoudende stress
Wanneer stress zonder voldoende ontspanning aanhoudt, en iemand dus langdurige stress ervaart, kan dit schadelijke gevolgen hebben. Aanhoudende stress kan leiden tot fysieke klachten zoals hoofdpijn, spierpijn en slaapproblemen. Daarnaast kan het leiden tot mentale klachten zoals prikkelbaarheid, concentratieproblemen en verminderde motivatie. Wanneer er niks gedaan wordt aan aanhoudende stress, kan dit uiteindelijk leiden tot overspannenheid of zelfs een burn-out.
Stress reduceren
Als werkgever kun je op verschillende manieren bijdragen aan het verminderen van stress bij werknemers. Zo kun je onder andere:
- Een gezonde werkcultuur stimuleren: Hierin staan open communicatie en ondersteuning centraal. Zorg voor een veilige omgeving waarin werknemers eerlijk aan kunnen geven wanneer er problemen zijn en ga regelmatig in gesprek met werknemers over hoe het met ze gaat.
- De werkdruk bewaken: Houdt de werkdruk in de gaten en zorg dat deze niet te hoog wordt. Zorg daarnaast voor realistische verwachtingen en deadlines.
- Flexibiliteit bieden: Hierbij kun je denken aan mogelijkheden om thuis te werken wanneer werknemers dit willen of flexibele werktijden zodat werknemers zelf hun werkdagen kunnen indelen.
- Trainingen en workshops aanbieden: Bijvoorbeeld op het gebied van stressmanagement en time management. Deze trainingen en workshops kun je volgen bij loopbaanexperts zoals CareerAdvisor.
Wat is overspannenheid?
Wanneer stress zich bij een werknemer over een lange periode opstapelt zonder dat er voldoende herstelmomenten zijn, zal deze overspannen raken. Een overspannen werknemer voelt zich uitgeput en kan moeite hebben om het dagelijks werk vol te houden. Dit is het eerste alarmsignaal dat er iets moet veranderen.
Symptomen van overspannenheid
Vermoed je dat een werknemer overspannen is? Dan is het goed om op de volgende symptomen te letten:
- Voortdurende vermoeidheid.
- Neerslachtigheid en plotselinge huilbuien.
- Een gevoel van uitputting en slaapproblemen.
- Concentratie- en geheugenproblemen.
- Besluiteloosheid en verminderde motivatie.
- Angst- en paniekklachten, hyperventilatie of hartkloppingen.
- Een overgevoeligheid voor prikkels van buitenaf.
- Een verhoogde bloeddruk.
Overspannenheid reduceren
Om overspannenheid te reduceren en een escalatie naar een burn-out te voorkomen, kan jij als werkgever:
- Vroegtijdig in gesprek gaan: Uit je zorgen naar de werknemer en vraag hoe het gaat en wat de werknemer nodig heeft.
- De werklast verminderen: Verminder de werklast van de overspannen werknemer om deze meer ruimte te geven hun taken te voltooien. Stel samen ook duidelijke prioriteiten.
- Coaching of begeleiding aanbieden: Je kan een werknemer beter helpen om te gaan met stress door coaching of externe begeleiding.
- Een gezonde leefstijl bevorderen: Een gezonde leefstijl omvat niet alleen gezonde voeding, maar ook genoeg bewegen en ontspannen. Laat de werknemer het belang hiervan zien en bevorder dit op de werkvloer door gezonde lunches of wandelingen in de pauze.
Wat is een burn-out?
Een burn-out is een ernstige psychische en fysieke uitputtingsreactie op langdurige stress. Waar overspannenheid vaak nog te herstellen is met enkele weken rust, kan een burn-out maanden of zelfs jaren duren voordat iemand volledig hersteld is. Een burn-out kan leiden tot ernstige klachten en langdurig verzuim.
Symptomen van een burn-out
Een burn-out is te herkennen aan de volgende symptomen:
- Extreme vermoeidheid, zowel fysiek als mentaal.
- Geen energie of motivatie meer om te werken.
- Een gevoel van controleverlies en machteloosheid.
- Emotionele uitputting en neerslachtigheid.
- Geheugen- en concentratieproblemen.
- Serieuze lichamelijke uitvalsverschijnselen.
- Overgevoeligheid voor prikkels, zoals door muziek of gesprekken.
Oorzaken van een burn-out
Een burn-out ontstaat in de meeste gevallen door een combinatie van factoren. De meest voorkomende oorzaken zijn:
- Langdurig een hoge werkdruk zonder herstelmomenten.
- Een gebrek aan autonomie en invloed op het eigen werk.
- Onvoldoende erkenning of waardering voor het werk dat gedaan wordt.
- Een slechte werk-privébalans.
- Perfectionisme en hoge verwachtingen die de werknemer zichzelf oplegt.
Wat te doen tegen een burn-out?
Wanneer een van jouw werknemers kampt met een burn-out is het belangrijk om diegene de rust en hersteltijd te geven die nodig is, zonder druk te leggen op een snelle terugkeer.
Daarnaast is het verstandig om de re-integratie na een burn-out, of de werkhervatting, gefaseerd aan te pakken. Bijvoorbeeld met aangepaste taken en uren. Hierbij kan professionele begeleiding van een re-integratiebureau zoals CareerAdvisor uitkomst bieden.
Het verschil tussen stress, overspannenheid en een burn-out
Zoals te lezen is zitten er grote verschillen tussen stress, overspannenheid en een burn-out. Daarnaast zijn het in veel gevallen gevolgen van elkaar. Zo leidt langdurige stress tot overspannenheid en uiteindelijk een burn-out.
Om de verschillen wat duidelijker te laten zien hebben wij ze hieronder voor je in een overzicht naast elkaar gezet.
|
Kenmerk |
Stress |
Overspannenheid |
Burn-out |
|
Duur |
(Meestal) kortdurend |
Langdurig (weken/maanden) |
Zeer langdurig (maanden/jaren) |
|
Gevolgen |
Tijdelijke spanning |
Uitputting en emotionele instabiliteit |
Volledige fysieke en mentale uitputting |
|
Herstel |
Rust en ontspanning |
Tijdelijk minder werken en ontspanning |
Lange hersteltijd en professionele begeleiding |
|
Werkvermogen |
Nog mogelijk, maar minder productief |
Verminderd werkvermogen |
Werk volledig stilgelegd |
>> Lees ook: Wat is een bore-out en hoe pak je het aan?
Stress, overspannenheid en burn-out voorkomen met duurzame inzetbaarheid
Het voorkomen van stress, overspannenheid en een burn-out begint bij een proactieve aanpak. Bijvoorbeeld door te investeren in duurzame inzetbaarheid. Hiermee kan er een gezonde werkomgeving gecreëerd worden waarin werknemers beter bestand zijn tegen stress.
Bij CareerAdvisor hebben wij het programma Duurzame Inzetbaarheid opgezet. Tijdens dit programma van een jaar worden werknemers ondersteund in hun persoonlijke groei, welzijn en loopbaanambities. Dit doen wij door persoonlijke coaching en leerzame workshops.
Het programma stellen we geheel af op jouw organisatie en werknemers. Samen zorgen we voor een fundament voor toekomstige groei en werken we aan verzuimpreventie. Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.
